Զառանցող մարդ

էսպես ամեն ամիս շաբաթներիս տանջանքը՝ քեզ մոռանալու, ջուրն է ընկնում, երբ ուղղակի ինչ-որ մի տեղից ինչ-որ մեկը ինչ-որ բարակ թել է քաշում ու ակնթարթորեն ուղեղիս ճահիճից դուրս է պրծնում քո թարմ, երբեք չփտող դիակը:
Ցավակցում եմ, բայց քո հոգեհանգիստն ու հուղարկավորությունն արդեն եղել է, թերևս ավելի քան մեկ անգամ...

հոկտեմբեր 14,2014

The Only Journey Is The One Within

   

Two days ago, as usual, I took a public mini-bus to reach our apartment in the outskirts of Yerevan. While I was struggling hard not to be knocked down, I started to feel something rather different than just spine and neck pains, which one constantly experiences when using public transport in Armenia. I started to feel an extreme warmth in my stomach and I was totally shocked and couldn't understand the odd feeling. 

Meanwhile I was listening to a woman who was sat next to me. She was telling a story from her childhood to a little boy with curly black hair. He was not really keen on listening, because he was playing with his water gun, hopelessly searching for the remaining few drops of water. The childhood story was about Yerevan and how she, as a little girl of about 6 old, was lost in the city center.

 Generally people do not make conversations on public transport with strangers because it interrupts the uncomfortable silence and creates a strange mood of intimacy, which I would say is completely inappropriate.

The other woman who was sitting behind them, with her artificially blond daughter, started to laugh hysterically (that’s the cause of previously mentioned distracted silence). To calm her mother down the girl started to tell another story from her own childhood, the topic was same but this time it was about being lost in her hometown of Kirovakan.

I was listening to both stories, because I was bored and forgot my headphones at home, and I was still trying to hold myself still to not fall over. The questionable warmth in my stomach was getting stronger and started to burn furiously.

After the long chat the elderly women and the little boy’s grandmother found out that they are neighbors and live in same part of our district. This, I should say, was not a surprise for anyone in that bus. Yerevan, and also Armenia, is very small and in fact the world itself too; finding something in common is a totally normal thing. So they invited each other over for a cup of coffee and for another chat.

As we were getting nearer to our district the bus started to empty and I finally found a vacant seat. After some 15 minutes of torture, taking a seat is a small everyday joy, that everyone, no matter what age, experiences in Yerevan’s public transport. So after collapsing into my seat I started to analyse the strange warmth in my stomach. At that same moment I heard the cute snoring of a child who was calmly sleeping in his mothers arms. She, by the way, had that smoothly wild Armenian beauty, which to my very sorrow is nowadays hidden under 50 layers of make-up and artificially blonde hair. I was secretly admiring the sophisticated simplicity of that couple, full of love, emotion and Armenian-ness. I couldn't hold my smile as I watched the little boy snoring so sweetly.

Suddenly my thoughts and smile were interrupted by a harsh masculine voice. The driver  rudely cursed someone, maybe another driver or one of the passengers. The warmth in my stomach started to burn so furiously and I could have sworn it turned into fire. But I was happy that I was disturbed from my daydreaming, because my stop was nearing.

When I finally got off the bus, as usual the wind started the very familiar dance with my hair. The fire in my stomach reached my throat and I was surprised to find myself in unstoppable tears (I am still convinced that it was not caused by wind). After the first two drops of tears, I eventually understood what the burning inside my stomach for the brief 25 minutes of my life was caused by.

I understood that I am madly and insanely in love with my city, country and even people.
I am in love with conservative stupidity and newly revolutionized insanity.
I am in love with that talkative chitchatting women, with the curly boy, even with the artificially blond girl and, I am crazy to say that, but I am even in love with rude, harsh, unpleasant bus driver.

 And I wrote this awfully long story (I think I am always laconic) to state, that I can’t imagine myself without all of these culturally strange things, which most of my foreign friends do not understand or accept.

Պատշգամբ

    Կանգնած եմ պատշգամբում... քամին մազերս կատաղորեն իրար է խառնում... կարծես գոհ չէ իմ` առանց այդ էլ գզգզված մազերից: Ամառային խեղդող, չոր արևը աչքերիս է խփում...                
   Գլուխս կախել եմ...ոչինչ չեմ տեսնում ու չեմ էլ ուզում ...
Աշխարհից կտրվելու մեծ ձգտում կա, բայց ափսոս հնար չկա, ոչ էլ հետևանքների հետ գործ ունենալու ցանկություն:
   Ոչինչ կարծես կարևորություն չունի, ոչ անգամ "Օհ Դառլինգ"-ով իրեն ճղող իմ հեռախոսը... Երևի ինչ-որ մեկն իմ կարիքն ունի... Ափսոս ես արդեն վաղուց մոռացել եմ ինչ-որ մեկին պետք լինելու հաճույքը:
    Նայում եմ իմ քաղաքին... Այո, ինչ-որ է, սիրուն է իմ քաղաքը, նամանավանդ այս` ինձ համար դեռ օտար պատշգամբից:
Մարդիկ վազվզում են այս կողմից այն կողմ... Ոմանք կարծես շտապելու տեղ չունեն, արտասովոր է....չնայած մոռացել էի` ամառ է: Հեռվում երևացող փողոցում կարծես խցանում է. երևի նորից ինչ-որ մեկի ԱՊՊԱ-ն ուրիշի ԱՊՊԱ-յից լռվել է փողոցի հենց մեջտեղում:
   Փակում եմ աչքերս ու հեռանում այս Աստծո կողմից մոռացված քաղաքից` հստակ գիտակցելով, որ ուր էլ գնամ, հետ եմ գալու նրա վարդագույն գիրկը...

Հեռու ինձանից

  Գնա գնա , դու էլ մենակ թող ինձ.... Մենակ թող ինձ իմ ունեցած ու չունեցած մտքերի հետ... Գնալուց առաջ կարող ես ցտեսություն չասել, մեկ է չես սիրում հրաժեշտ տալ:  Գնա իմ  ունեցած ու չունեցած կյանքից, մտքերից: Անիմաստ սենտիմենտներով թաթախված առօրյաից.... Գնա ուր ուզում: Գնա այնտեղ ուր, եթե հանկարծ որոշես փնտրել` ինձ հիշեցնող ոչինչ չես գտնի: Գնա այն անձանց մոտ ովքեր ի տարբերություն ինձ գիտեն շողոքորթել, գիտեն հմայել, սեթևեթել ու չեն հոգնում ամեն օր նույն դիմակը դեմքին քարշ տալուց....
  Հեռացիր ու հեռու տար ինձնից քո դեմքը երբեք չլքող մելամաղձոտ   արտահայտությունը: Հեռու տար ինձնից քո սևորակ, մազերիս չափ լույս անդրադարձնող, խոժոռ ու խիտ հոնքերիդ տակից փայլփլող աչքերը:

  Գնա ... Գնա այստեղից... Հեռու ինձանից.... Չէ որ դու գոյություն չունես` տեսիլք ես, պատրանք... Խելագար մտքիս զենքը սիրտիս դեմ...
  

Իսկ հետո ինչ

Երբեմն փակվում են բոլոր այն դռները, որոնք տանում են հետ` դեպի անցյալ: Անցյալ, որտեղ ամեն ինչ այլ էր և տարբերվում է այն ամենից ինչ լինում է և պարզապես չի լինում հիմա:
Կարծես լքված լինես  մի կլոր սենյակում, որի դռները փակ են և տանում են հետ: Քեզ թվում է` ելք չկա, ամեն ինչ վերջացել է և ոչինչ էլ չի ուզում սկսել: Մնում է միայն կլոր սենյակը, որտեղ կանցնի ամբողջ կյանքդ, այնպես դատարկ, լուռ ու փակ: Բայց հոգու խորքում միևնույն է հույս կա, որ կգա մեկը, ով այն կողմից կջարդի պատը, անտեսելով անցյալի դռները:
Հույսը կրծում է սիրտդ, նվիրում այն ատելի սպասումը, որը ամենադաժանն ու մնայունն է այս աշխարհում:
Սենյակը նորից ճնշում է, և ավելի շատ է զգացվում նրա կլոր լինելը. չկա անգամ մի անկյուն, որտեղ կարող ես կծկվել այն հույսով, որ կանհետանաս:
Դու սպասում ես, սպասում, սպասում...սպասում: Երբեք չես կորցնում հույսդ, որը քեզ ներսից բաժանում է մասերի, ծակծկում, խեղդում, ճանկռու, բայց ստիպում հուսալ լավագույնի ու թվացյալ անհնարինի մասին:
Դու սպասում ես կանգնած կլոր սենյակի մեջտեղում, լրիվ միայնակ լքված հույսերով և անվերջ թվացող սպասումով:


Հ.Գ. Ես գիտեմ` դու կգաս....

Վերջաբան

photo by me

Ես դնում եմ սկզբից վերջակետ,
Որ ամեն ինչ լինի առանց հետք,
Ես գիտեմ իմ այս սերը, դեռ նոր,
Անցնելու է ուղին նույն հին ու մոլոր:
Դու կրկին թափառում ես այնտեղ,
Իմ աչքի խաբկանք  սևահեր:
Ես փնտրում եմ հոգուս կողպեքները,
Որ սանձեմ սրտիս երազները:
Երազները դատարկ, հուսաբեկ,
Միշտ անհաս, անհույս ու անղեկ:
Դու գուցե չգիտես էլ անգամ,
Որ մտքումս դու ես միայն.
Քո հայացքը, աչքերը ` անսանձ,
Գիտեմ, տեղյակ չեն, որ ես կամ:
Ես հոգնել եմ այս հին պայքարից,
Մտքիս դեմ տարած մարտերից,
Պարտված հոգուս ձայներից,
Իմ թաղած սերերի տերերից:
Այս անգամ կսկսեմ հենց վերջից,
Կջնջեմ քեզ ես իմ աչքերից,
Չեմ ուզում տառապել հույսերից,
Քո սև և նուրբ աչքերց....

Դու քեզ միայն լսիր

Կարծում ես գիտես,

Ոչ մեկին պետք չես,

Ոչ մի շունչ կյանքում քեզնով չի սնվում,

Ու քո ստվերով օրը իր լցնում:

Քեզ թվում է, թե

Սրտիդ փոշոտ քամիները,

Էլ մտքիդ թևերը չեն խանձահարի,

Փշակալած հոգուդ բավիղները

Ոչ մի անցորդի էլ չեն ծակծկի:

Դու նստում ես լուռ,

Իսկ ներսումդ ճռնչում է

Մի ջարդված դուռ:

Քեզ մտքերդ են կրծում,

Որդերով լցնում,

Կարծես թե ոչինչ հանգիստ չի թողնում:

Դատարկ բաներ են քո խելքով անցնում,

Ուղղակի նորից հոգիդ ես տաշում,

Դու կյանքիդ հաշված ժամերն ես մաշում:

Կարծես բոլորը մոռացել են քեզ,

Թողել են միայն մի դատարկ քարտեզ…

Որ դու մոլորվես,

Նրանց չփնտրես:

Դու մնում ես լուռ,

Կռահում ես, որ խոսքերդ են իզուր:

Քեզ կասեն. §Հիմար,

Դու մեզ չհասար¦:

Հենց այդպես կասեն ու կպրծնեն,

Հետո ինչ հոգիդ մաս-մաս կկիսեն,

Նրանք քեզ համար նորը կճարեն:

Իսկ հիմա լսիր,

Մեկ ընդ միշտ հիշիր:

Թեկուզ քո ճանփին անդունդ է բացվել,

Մի փորձիր այն կողքից շրջանցել,

Դու թևեր ունես, թեկուզ և երբեք դա չես նկատել:

Դու սեր ես տվել,

Դու սեր ես ստացել,

Կարևոր չէ, թե ումից ես վերցրել:

Դու նրանց առջև հոգիդ ես բացել,

Հետո ինչ այն դատարկ են կարծել:

Իմացիր հաստատ սխալ չես գործել,

Թեկուզ նրանց համար դա ճիշտ չի եղել…